Niestrawność niewrzodowa

Niekiedy do lekarza zgłaszają się pacjenci odczuwający dolegliwości, które przypisują owrzodzeniu, chociaż nie cierpią na tę chorobę. Mimo skarg na ból w nadbrzuszu, badania nie wykazują obecności owrzodzenia ani żadnego in­nego problemu dotyczącego przewodu pokarmowego, a wyniki wszystkich przeprowadzonych badań są prawidłowe.

Wiele z tych osób cierpi na nie­strawność, czyli dyspepsję niewrzodowa (od greckich słów: dys, czyli „trud­ny", i peptin, czyli „trawić").

Dyspepsja niewrzodowa występuje bez żadnej uchwytnej przyczyny. Jej najczęstszym objawem jest ból czy uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu. Po­dobnie jak w przypadku owrzodzenia, ból ten często zmniejsza się po posił­ku lub po zastosowaniu leków zobojętniających kwas żołądkowy. Inne obja­wy to gazy, wzdęcia, nudności i uczucie pełności po zjedzeniu niewielkiej ilo­ści pokarmu. Wiele teorii, mało dowodów tyczy to niektórych przypraw, soków cytrusowych i warzyw o umiarkowa­nej lub dużej zawartości kwasów. U niektórych pacjentów objawy te nasila kawa. Nadmierna reakcja na prawidłowe bodźce. Może się zdarzyć, że sygnały nerwowe z żołądka są do mózgu przekazywane w sposób wadliwy, co powo­duje nadmierną reakcję na normalne zmiany zachodzące podczas procesu tra­wienia, takie jak rozciąganie żołądka podczas napełniania się pokarmem. Stres. Ból może być reakcją organizmu na stres. Zaburzenia psychiczne. Pewną rolę może odgrywać depresja, lęk lub inne czynniki wpływające na stan emocjonalny.

Zmiany w stylu życia - pierwszy krok w terapii

Objawy niewrzodowej dyspepsji są zwykle łagodne i często można sobie z ni­mi poradzić, obserwując codzienne zwyczaje chorego i dokonując w nich po­trzebnych zmian. To może być unikanie pokarmów, które zdają się nasilać ob­jawy, kontrolowanie stresu oraz zmiana lub ograniczenie liczby codziennie przyjmowanych leków i preparatów uzupełniających. Niektórym osobom przynosi ulgę częstsze zjadanie niewielkich posiłków niskotłuszczowych. Jeśli takie postępowanie nie przynosi poprawy, lekarz może zalecić lecze­nie farmakologiczne. W leczeniu dyspepsji o charakterze niewrzodowym sto­suje się wiele leków stosowanych również w chorobie wrzodowej, niekiedy nawet antybiotyki. Niektórzy pacjenci cierpiący na dyspepsję niewrzodowa mają dodatni wynik testu na obecność H. pylori. Nie mają owrzodzeń, ale są nosicielami bakterii, która czasami powoduje ich powstanie. Jednak usunięcie bakterii nie zawsze powoduje złagodzenie objawów. Pomocne mogą być również inne metody leczenia, m.in. te wymienione poniżej. Leki przeciwbólowe. Leki blokujące ból lub jego odczuwanie, np. małe dawki leków przeciwdepresyjnych, mogą złagodzić nadmierną wrażliwość unerwienia przewodu pokarmowego. Leki przeciwdepresyjne są często sku­teczne w zespole jelita drażliwego, który - zdaniem niektórych badaczy - mo­że się wiązać z dyspepsja niewrzodowa. Konieczne są jednak dalsze badania w celu określenia skuteczności leczenia przeciwdepresyjnego.

Leki rozkurczowe. Są to leki takie jak drotaweryna (Galopa, No-Spa) czy hioscyna (Buscopan, Scopolan i in.). Mogą one skutecznie hamować skurcze mięśni przewodu pokarmowego, czego nie obserwujemy w leczeniu dyspep­sji niewrzodowej.

Terapia behawioralna. Jeśli lekarz uważa, że schorzenie pacjenta może mieć związek ze stresem lub zaburzeniami psychicznymi, może zalecić kon­sultację u psychiatry, psychologa lub wyspecjalizowanej pielęgniarki. Mogą oni pomóc pacjentowi w wypracowaniu sposobów kontrolowania stresu lub radzenia sobie z tymi problemami życiowymi, które mogą przyczyniać się do powstania dolegliwości.